Hangi ülkenin hangi aşıyı satın aldığı konusu merak ettiğim bir konuydu. Ülkemiz için bir araştırma yaparken bunu toplu şekilde eklemenin mantıklı olacağı kanısına vardım. COVID19 aşısı bir ticari sır olarak üretiliyor ve insanlar kapitalist bir düzende hayatta kalmak için sıraya giriyor. Bu notu eklemeden yazıya geçmek istemedim. Umarız beyaz ve siyah şapkalı hackerlar bu aşıyı çalar ve piyasaya sürerler.
Klinik Çalışma ve Faz Aşamaları Nelerdir?
Öncelikle çalışma aşamalarını aktaralım.
- Faz 0 – Preklinik Çalışmaları; Geliştirilen ilacın deney hayvanlarında ya da insanlarda mikrodozlar halinde uygulanarak etkene verilen cevap araştırılır.
- Faz 1 Çalışmaları; İlacın farmakokinetik özellikleri, toksisitesi, biyoyararlanımı, farmakolojik etkileri az sayıda sağlıklı gönüllüde araştırılır. Bu fazın ana amacı güvenliliktir.
- Faz 2 Çalışmaları; İlacın etkili doz sınırları, klinik etkinliği, biyolojik aktivitesi, yarar ve güvenilirliği az sayıdaki hastada araştırılır. Bu aşamada optimum doz ve doz aralıkları hesaplanılır. Bu fazın ana amacı etkinlik ve güvenirliliktir.
- Faz 3 Çalışmaları; Birinci ve ikinci aşamayı geçen ilaçlar daha geniş bir populasyonda denenir ve plasebo kontrollü çalışmalarla güvenilirliği, karşılaştırmalı çalışmalarla etkinliği araştırılır. Fazın ana amacı etkinliğin kanıtlanması ve yan etkilerin izlenmesidir.
- Faz 4 Çalışmaları; İlk 3 aşamayı geçen ilaçlar ruhsat alır ve pazara verilir. İlaç pazara verildikten sonra yapılan her türlü çalışma 4. faza aittir. (kaynak: istanbul üniversitesi)
Ülkelerce Onaylanmış ve Kullanılan Aşılar
| Ülke | Kaynak | Son Gözlem Tarihi | Kullanılan Aşı/lar |
|---|---|---|---|
| Arnavutluk | Sağlık Bakanlığı | 25 Şubat 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Cezayir | Sağlık Bakanlığı | 19 Şubat 2021 | Sputnik V |
| Andorra | Andorra Hükümeti | 24 Şubat 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Anguilla | Sağlık Bakanlığı | 14 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca |
| Arjantin | Sağlık Bakanlığı | 1 Mart 2021 | Sputnik V |
| Avustralya | Covidlive.com.au aracılığıyla Avustralya Hükümeti | 1 Mart 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Avusturya | Sağlık Bakanlığı | 1 Mart 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Azerbaycan | Azerbaycan Hükümeti | 6 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca, Sputnik V |
| Bahreyn | Sağlık Bakanlığı | 1 Mart 2021 | Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech, Sinopharm / Pekin, Sputnik V |
| Bangladeş | Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü | 28 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca |
| Barbados | Sağlık Bakanlığı | 27 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca |
| Belarus | Sağlık Bakanlığı | 18 Şubat 2021 | Sputnik V |
| Belçika | Sciensano | 28 Şubat 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Bermuda | Bermuda Hükümeti | 22 Şubat 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Bolivya | Sağlık Bakanlığı | 11 Şubat 2021 | Sputnik V |
| Brezilya | Coronavirus Brasil aracılığıyla bölgesel hükümetler | 1 Mart 2021 | Oxford / AstraZeneca, Sinovac |
| Bulgaristan | Sağlık Bakanlığı | 1 Mart 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Kamboçya | Sağlık Bakanlığı | 25 Şubat 2021 | Sinopharm / Pekin |
| Kanada | Kanada Hükümeti | 1 Mart 2021 | Moderna, Pfizer / BioNTech |
| Cayman Adaları | Cayman Adaları Hükümeti | 25 Şubat 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Şili | İstatistik ve Sağlık Bilgileri Bölümü | 1 Mart 2021 | Pfizer / BioNTech, Sinovac |
| Çin | Ulusal Sağlık Komisyonu | 9 Şubat 2021 | Sinopharm / Pekin, Sinopharm / Wuhan, Sinovac |
| Kolombiya | Sağlık Bakanlığı | 1 Mart 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Kosta Rika | Ulusal Sağlık Komisyonu | 1 Mart 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Hırvatistan | Sağlık Bakanlığı | 1 Mart 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Kıbrıs | Kıbrıs Hükümeti | 26 Şubat 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Çekya | Sağlık Bakanlığı | 1 Mart 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Danimarka | Statens Serum Enstitüsü | 28 Şubat 2021 | Moderna, Pfizer / BioNTech |
| Dominik Cumhuriyeti | Halk Sağlığı Bakanlığı | 24 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca |
| Ekvador | Ekvador Hükümeti Ecuacovid aracılığıyla | 1 Mart 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Mısır | Sağlık Bakanlığı | 30 Ocak 2021 | Sinopharm / Pekin |
| El Salvador | Sağlık Bakanlığı | 22 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca |
| İngiltere | Birleşik Krallık Hükümeti | 28 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Estonya | Ulusal Sağlık Kurulu | 1 Mart 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Faeroe Adaları | Faeroe Adaları Hükümeti | 24 Şubat 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Falkland adaları | Falkland Adaları Hükümeti | 22 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca |
| Finlandiya | Finlandiya Sağlık ve Refah Enstitüsü | 28 Şubat 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Fransa | Halk Sağlığı Fransa | 28 Şubat 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Almanya | Robert Koch Enstitüsü | 1 Mart 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Cebelitarık | Cebelitarık Hükümeti | 28 Şubat 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Yunanistan | Sağlık Bakanlığı | 1 Mart 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Grönland | Grönland Hükümeti | 27 Ocak 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Guatemala | Sağlık Bakanlığı | 27 Şubat 2021 | Sinovac |
| Guernsey | Guernsey Hükümeti | 23 Şubat 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Guyana | Sağlık Bakanlığı | 22 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca |
| Hong Kong | Hong Kong Hükümeti | 28 Şubat 2021 | Pfizer / BioNTech, Sinovac |
| Macaristan | Macaristan Hükümeti | 1 Mart 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech, Sinopharm / Pekin, Sputnik V |
| İzlanda | Sağlık Müdürlüğü | 1 Mart 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Hindistan | Sağlık Bakanlığı | 28 Şubat 2021 | Covaxin, Oxford / AstraZeneca |
| Endonezya | Sağlık Bakanlığı | 28 Şubat 2021 | Sinovac |
| İran | İran Hükümeti | 17 Şubat 2021 | Sputnik V |
| İrlanda | Heath Servis Yöneticisi | 26 Şubat 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Man Adası | Man Adası Hükümeti | 1 Mart 2021 | Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| İsrail | İsrail Hükümeti | 1 Mart 2021 | Moderna, Pfizer / BioNTech |
| İtalya | Covid-19 acil durumu için olağanüstü komisyon üyesi | 1 Mart 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Japonya | Sağlık, Çalışma ve Refah Bakanlığı | 1 Mart 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Jersey | Jersey Hükümeti | 21 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Ürdün | Ürdün Hükümeti | 25 Şubat 2021 | Pfizer / BioNTech, Sinopharm / Pekin |
| Kazakistan | Kazakistan Hükümeti | 24 Şubat 2021 | Sputnik V |
| Kuveyt | Sağlık Bakanlığı | 15 Şubat 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Letonya | Ulusal Sağlık Servisi | 1 Mart 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Lübnan | Lübnan Hükümeti | 1 Mart 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Lihtenştayn | Federal Halk Sağlığı Dairesi | 24 Şubat 2021 | Moderna, Pfizer / BioNTech |
| Litvanya | Sağlık Bakanlığı | 1 Mart 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Lüksemburg | Lüksemburg Hükümeti | 28 Şubat 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Makao | Makao Hükümeti | 18 Şubat 2021 | Sinopharm / Pekin |
| Malezya | Malezya Hükümeti | 1 Mart 2021 | Sinovac |
| Maldivler | Maldivler Cumhurbaşkanlığı | 1 Mart 2021 | Oxford / AstraZeneca |
| Malta | COVID-19 Malta Halk Sağlığı Müdahale Ekibi | 28 Şubat 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Mauritius | COVID-19 Ulusal İletişim Komitesi | 17 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca |
| Meksika | Sağlık Bakanı | 1 Mart 2021 | Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech, Sputnik V |
| Monako | Ulusal Konsey | 18 Ocak 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Karadağ | Karadağ Hükümeti | 26 Şubat 2021 | Sputnik V |
| Fas | Sağlık Bakanlığı | 27 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca, Sinopharm / Pekin |
| Myanmar | Sağlık Bakanlığı | 2 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca |
| Nepal | Nepal Hükümeti | 20 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca |
| Hollanda | Ulusal Halk Sağlığı ve Çevre Enstitüsü | 28 Şubat 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Yeni Zelanda | Sağlık Bakanlığı | 28 Şubat 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Kuzey Kıbrıs | Sağlık Bakanlığı | 22 Ocak 2021 | Pfizer / BioNTech, Sinovac |
| Kuzey Irlanda | Birleşik Krallık Hükümeti | 28 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Norveç | Norveç Halk Sağlığı Enstitüsü | 28 Şubat 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Umman | Sağlık Bakanlığı | 23 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Pakistan | Ulusal Komuta ve Operasyon Merkezi | 21 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca, Sinopharm / Pekin, Sputnik V |
| Panama | Sağlık Bakanlığı | 27 Şubat 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Paraguay | Paraguay Hükümeti | 25 Şubat 2021 | Sputnik V |
| Peru | Sağlık Bakanlığı | 28 Şubat 2021 | Sinopharm / Pekin |
| Polonya | Sağlık Bakanlığı | 1 Mart 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Portekiz | Sosyal Fayda İçin Veri Bilimi Yoluyla Sağlık Genel Müdürlüğü | 1 Mart 2021 | Moderna, Pfizer / BioNTech |
| Katar | COVID-19 Ulusal Stratejik Grup | 18 Şubat 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Romanya | Romanya Hükümeti | 28 Şubat 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Rusya | Gogov.ru aracılığıyla yerel yönetimlerden alınan resmi veriler | 1 Mart 2021 | EpiVacCorona, Sputnik V |
| Saint Helena | Saint Helena Hükümeti | 3 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca |
| San Marino | Sosyal Güvenlik Kurumu | 27 Şubat 2021 | Sputnik V |
| Suudi Arabistan | Suudi Sağlık Konseyi | 28 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| İskoçya | Birleşik Krallık Hükümeti | 28 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Senegal | Sağlık Bakanlığı | 28 Şubat 2021 | Sinopharm / Pekin |
| Sırbistan | Sırbistan Hükümeti | 28 Şubat 2021 | Pfizer / BioNTech, Sinopharm / Pekin, Sputnik V |
| Seyşeller | Genişletilmiş Aşılama Programı | 26 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca, Sinopharm / Pekin |
| Singapur | Sağlık Bakanlığı | 18 Şubat 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Slovakya | Sağlık Bakanlığı | 1 Mart 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Slovenya | Ulusal Halk Sağlığı Enstitüsü, Sledilnik aracılığıyla | 1 Mart 2021 | Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Güney Afrika | Sağlık Bakanlığı | 28 Şubat 2021 | Johnson ve Johnson |
| Güney Kore | Kore Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri | 28 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca |
| ispanya | Sağlık Bakanlığı | 28 Şubat 2021 | Moderna, Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Sri Lanka | Sağlık Bakanlığı | 28 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca |
| İsveç | İsveç Halk Sağlığı Kurumu | 26 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| İsviçre | Federal Halk Sağlığı Dairesi | 24 Şubat 2021 | Moderna, Pfizer / BioNTech |
| Trinidad ve Tobago | Sağlık Bakanlığı | 22 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca |
| Türkiye | COVID-19 Aşı Bilgi Platformu | 1 Mart 2021 | Sinovac |
| Turks ve Caicos Adaları | Sağlık Bakanlığı | 8 Şubat 2021 | Pfizer / BioNTech |
| Ukrayna | Sağlık Bakanlığı | 1 Mart 2021 | Oxford / AstraZeneca |
| Birleşik Arap Emirlikleri | Ulusal Acil Kriz ve Afet Yönetim Kurumu | 1 Mart 2021 | Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech, Sinopharm / Pekin, Sinopharm / Wuhan, Sputnik V |
| Birleşik Krallık | Birleşik Krallık Hükümeti | 28 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Amerika Birleşik Devletleri | Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri | 1 Mart 2021 | Moderna, Pfizer / BioNTech |
| Uruguay | Sağlık Bakanlığı | 1 Mart 2021 | Sinovac |
| Venezuela | Venezuela Hükümeti | 22 Şubat 2021 | Sputnik V |
| Galler | Birleşik Krallık Hükümeti | 28 Şubat 2021 | Oxford / AstraZeneca, Pfizer / BioNTech |
| Zimbabve | Sağlık Bakanlığı | 1 Mart 2021 | Sinopharm / Pekin |
Source:
Our World in Data
